Technika operatorska czy wyposażenie stacji

Ktoś rozpoczynający przygodę z zawodami często zastanawia, co pozwala czołowym stacjom osiągać ta wysokie wyniki. Jak można przeprowadzić w jednych zawodach kilka tysięcy łączności? Czy wyniki czołowych stacji to zasługa umiejętności operatorskich czy kwestia sprzętu? Dyskusje na ten temat często cyklicznie pojawiają się na różnych listach dyskusyjnych – zwykle po dużych zawodach typu CQ WW czy CQ WPX.

Poniższy artykuł to zebrana w jeden tekst dyskusja właśnie na ten temat. Ta wymiana poglądów miała miejsce na liście dyskusyjnej cq­contest@contesting.com.

Rozmowa początkującego krótkofalowca z doświadczonym contestmanem

List początkującego krótkofalowca

Moje ostatnie contestowe doświadczenie jest bardzo zniechęcające. Nie chcę się uskarżać, czy też użalać na łamach tego forum – chcę po prostu zrozumieć, co robię źle.

Mam za sobą mój drugi w życiu start w zawodach. Wystartowałem w kategorii Single Operator Low Power, tylko CW. Mój wynik jest następujący:

Call: AA1XYZ
 Class: SO CW LP
 Operating Time (hrs): 15.95
 Summary:
 Band CW Qs Ph Qs Mults
  160    0   0   0
   80    29  0   5
   40    39  0   7
   20    70  0   14
   15    39  0   10
   10    12  0   7
 Total    189 0   43
 Total    Score = 24,897  

Wydawało mi się, że poradziłem sobie całkiem nieźle, jak na moje drugie zawody i blisko 16 godzin pracy. Myślałem tak do chwili, kiedy na liście zgłoszonych wyników zobaczyłem wynik stacji UA9XYZ:

Cali: UA9XYZ
 Class: SO MIXED HP
 Operating Time (hrs): 24
 Summary:
 Band CW Qs Ph Qs Mults
  160    15  53  6
   80    167 697 30
   40    381 1688    48
   20    733 3309    61
   15    310 1422    39
   10    8   32  3
 Total    1614    7201    187
 Total    Score = 1,346,587

W jaki sposób jeden operator może osiągnąć w takich zawodach pułap ponad miliona punktów? Musi być jakiś czynnik, z którego nie zdaję sobie sprawy. Jakich technik operatorskich używał ten zawodnik? Czy wynik zależy w większym stopniu od sprawności operatorskiej czy od wyposażenia stacji? Nawet jeśli ja pracowałem mniej godzin, używałem małej mocy i prostego dipola… czy dłuższa o 10 godzin praca, używanie dużej mocy i anten kierunkowych mogą aż w takim stopniu wpłynąć na osiągnięty wynik? To czego doświadczyłem jest bardzo zniechęcające.

73 de AA1XYZ

Odpowiedź doświadczonego contestmana

To czego doświadczyłem jest bardzo zniechęcające.
Nie zniechęcaj się. Musisz wiedzieć, że wkroczyłeś w bezwzględny świat contestingu. To powinno dla ciebie stanowić czynnik mobilizujący do podnoszenia swoich umiejętności.

Jeden z moich przyjaciół powiedział mi kiedyś, że gra na instrumencie muzycznym ma to do siebie, że zawsze znajdzie się ktoś, kto gra na tym instrumencie lepiej od ciebie. To samo dotyczy contestingu. Zawsze znajdzie się ktoś, kto robi w zawodach stacje, których ty nie jesteś w stanie zrobić.

Wydawało mi się, że poradziłem sobie całkiem nieźle, jak na moje drugie zawody i blisko 16 godzin pracy. Myślałem tak do chwili, kiedy na liście zgłoszonych wyników zobaczyłem wynik stacji UA9XYZ.
W ciągu 16 godzin nawiązałeś 190 łączności. To oznacza, że robiłeś około 12 stacji na godzinę. W contestowym świecie to bardzo słabe tempo.

W jaki sposób jeden operator może osiągnąć w takich zawodach ponad milion punktów? Musi być jakiś czynnik, z którego nie zdaję sobie sprawy.
Dokładnie tak jest. Jest wiele tego typu rzeczy. I to właśnie sprawia, że praca w zawodach jest tak ekscytująca.

Jakich technik operatorskich używa ten zawodnik? Czy wynik zależy w większym stopniu od sprawności operatorskiej czy od wyposażenia stacji?
Wynik w największym stopniu zależy od umiejętności operatorskich. Wystarczy popatrzeć na wyniki WRTC z ostatniego roku. W czasie WRTC spotyka się ze sobą ok. 100 najlepszych operatorów z całego świata.

Wszyscy używają podobnego sprzętu i anten. Mimo to zespół N5TJ i K1TO osiąga wynik blisko dwukrotnie wyższy od średniego wyniku pozostałych zespołów. Można zapytać, jak to jest możliwe? (W4AN – niestety Silent Key – wyjaśnił mi kiedyś, że dzieje się tak, ponieważ N5TJ i K1TO to contestowi mutanci…).

Wynik zależy także od wyposażenia stacji. Dobry operator potrafi osiągnąć wysoki wynik, wykorzystując odpowiednio możliwości wyposażenia stacji. UA9XYZ osiągnął wynik 1.346.587 punktów. Należy jednak wiedzieć, że było kilka rzeczy, które były dla niego sprzyjające. Po pierwsze: pracował pełne 24 godziny trwania zawodów. Po drugie: pracował MIXED, dzięki czemu mógł z tymi samymi stacjami nawiązać po dwa QSO na każdym paśmie. Poza tym zrobił więcej łączności na fonii – a łączność foniczna trwa krócej niż łączność CW.

Poza tym UA9XYZ używał dużej mocy i prawdopodobnie miał dobre, kierunkowe anteny. Nawiązał tyle QSO, że osiągnięty przez niego wynik przekroczył granicę miliona punktów.

Nawet jeśli ja pracowałem mniej godzin i używałem małej mocy i prostego dipola… czy dłuższa o 10 godzin praca, używanie dużej mocy i anten kierunkowych mogą aż w takim stopniu wpłynąć na osiągnięty wynik?
Dokładnie tak jest. Dam przykład z własnego doświadczenia.

Kiedy przeprowadziłem się do mojego obecnego QTH, otrzymałem zaproszenie od W4AN do pracy w zawodach Sweepstakes z jego fantastycznej stacji zlokalizowanej z Dalonegah, GA. Było to w 1995 roku. Sądziłem, że mając do dyspozycji wszystkie jego maszty i jednopasmowe anteny kierunkowe, zdołam osiągnąć wynik, który uplasuje mnie wśród dziesięciu najlepszych stacji.

Osiągnąłem całkiem przyzwoity wynik, ale nie był tak duży jak mój wynik osiągnięty z domowego QTH, gdzie dysponuje tylko antenami drutowymi i trzypasmowym beam’em. To doświadczenie uświadomiło mi, że contesting to znacznie więcej niż tylko sprzęt.

Przez wiele lat startowałem w zawodach z domu, mając do dyspozycji jedynie antenę pionową i kilka dipoli. Nie chodziło o to, aby z kimś wygrać, ale o to, aby poprawiać własne wyniki z poprzednich lat. Pracowałem także nad tym, aby – mając na względzie ograniczenia w moim QTH i ograniczone koszty, które mogłem na to poświęcić – udoskonalić moją stację. Obecnie posiadam kratownicę z trzypasmową kierunkową anteną i lepszy transceiver, ale wciąż szukam sposobów na udoskonalenie mojej stacji. Praca małą mocą czy mocą QRP nie są powodami do ujmy. Takie wyniki są klasyfikowane w innych kategoriach niż te osiągane przy pracy dużą mocą.

Aby osiągać lepsze wyniki w zawodach, musisz pracować nad swoimi umiejętnościami operatorskimi. Musisz startować w większej ilości zawodów, nawet jeśli będą to krótkie, kilkugodzinne starty. Posłuchaj w czasie zawodów kilku stacji Big Gun i zwróć uwagę na to, w jaki sposób te stacje pracują. Poznaj podstawy propagacji. Poza zawodami doskonal swoje umiejętności, korzystając z takich programów jak np. MorseRunner – to poprawi twoją sprawność operatorską.

Udoskonalaj swoją stację – contestmani oceniają siłę stacji na podstawie jej siły antenowej. Będziesz potrzebował czegoś więcej niż tylko prostego dipola. Czy możesz postawić niewielkiego 2-3 elementowego tribandera? Czy możesz umieścić swojego dipola wyżej? Być może będziesz w stanie postawić monobandera na wysokości 15 lub 20 metrów i spróbujesz pracy na jednym, wybranym paśmie. Być może jesteś w stanie zawiesić pionową antenę na 80 metrów, korzystając z okolicznych drzew?

Pracuj nad wymienionymi powyżej elementami. Zobaczysz, że osiągane przez ciebie wyniki zaczną się poprawiać. A to da ci wiele zadowolenia i radości z zajmowania się contestingiem.

W uzupełnieniu dyskusji…

Czasem można przeczytać lub usłyszeć wypowiedzi w stylu: jeśli bym miał do dyspozycji contestową stację, też bym wygrywał zawody. Brzmi fajnie, ale nie ma nic wspólnego z prawdą.

Z drugiej strony czasem zdarza się także, że wygrywamy jakieś duże zawody wśród stacji polskich w jakiejś kategorii nawet nie przykładając się specjalnie do startu. Super – każdy dyplom cieszy, ale to jeszcze nie oznacza, że nasz poziom operatorski jest bardzo wysoki.

Prawda jest taka, że dobre wyniki w zawodach to wypadkowa między innymi możliwości stacji jak też umiejętności operatorskich. Z pewnością musimy wiedzieć, na co stać naszą stację (znać jej mocne strony i ograniczenia): które kierunki (nawet przy prostych antenach) są dla nas najlepsze, kiedy i jak długo warto dłużej wołać nowy mnożnik, kiedy przechodzić na inne pasmo, kiedy rano zaczyna być słychać stacje z Japonii itd. Takich pytań jest bardzo dużo…

Jeśli chodzi o wyposażenie stacji, można zrobić wiele, aby podnieść jej efektywność:

  • wymienić kable zasilające anteny na lepsze, o mniejszych stratach,
  • zastosować anteny odbiorcze,
  • wykorzystać anteny szumowe,
  • zastosować dodatkowe filtry,
  • wykorzystać dodatkowe filtry
  • zmienić układ stacji na bardziej ergonomiczny
  • znaleźć ustawienia mikrofonu najlepsze dla swojego głosu

Jeśli chodzi o doskonalenie umiejętności operatorskich podstawą jest startowanie w zawodach: dużych, mniejszych, krajowych. Ważne jest także śledzenie prognoz propagacyjnych, a aby je zrozumieć należy poznać znaczenie parametrów opisujących warunki propagacyjne. Mamy także do dyspozycji narzędzia-programy, które pozwalają doskonalić umiejętności odbioru CW (Morse Runner, Pileup Runner, RUFZ).